Category: մաթեմ 6

Առաջադրանքներ(դասարանում)

1) Կատարե՛ք հանում.

ա) 3,56 – 2,14=1,42

գ) 111,782 – 65,327=46,455

ե) 0,625 – 0,1=0,525

բ) 81,22 – 53,12=28,10

դ) 17,1 – 8,256=8,844

զ) 7,35 – 6,35=1,00

2) Ինչքանո՞վ է 27 մ 38 սմ-ը մեծ 1381 սմ‐ից։

27 մ 38 սմ 1381

2700 սմ 38 սմ 1381

2738 սմ 1381

2738-1381=1357 սմ -ով

3) Լուծե՛ք հավասարումը.

ա) 7,86 + x = 10,05

x=10,05-7,86

x=2,19

գ) 117,18 – x = 38,241

-x=38,241-117,18

-x=-78,939

x=+78,939

բ) 43,19 + x = 45,114

+x=+45,114-43,19

x=+1,924

դ) 53,27 + x = 90

x=90-53,27

x=+36,73

4) Գտե՛ք 20‐ից փոքր բոլոր զույգ թվերի գումարը։

Լրացուցիչ(տանը)

5) Կատարե՛ք հանում.

ա) 1,037 – 1 =0,037

գ) 8,002 – 8 =0,002

ե) 107,03 – 56 =51,03

բ) 3,263 – 2 =1,263

դ) 11,397 – 9 =2,397

զ) 34,56 – 29 =5,56

6) Ուղղանկյան կողմերի երկարությունները 6,37 դմ և 10,01 դմ են։

Ուղղանկյան մեծ կողմը փոքրացրել են 3,2 դմ-ով, իսկ փոքր

կողմը՝ 5,5 դմ-ով։ Որքա՞ն է ստացված ուղղանկյան պարագիծը։

7) Գտե՛ք արտահայտության արժեքը.

ա) (0,241 – 0,15) ⋅ 100 + (3,72 + 14,25) ⋅ 10 =

(0,091).100+(17,97).10=

009,1+179,7=188,8

բ) (56,37 – 43,21) ։ 10 – (2,36 – 2,01) ։ 100 =

(+13,16):10-(0,35):100=

+1,316-0,0035=1,3125

8) Կոտորակը ներկայացրե՛ք ամբողջ թվի և մեկից փոքր տասնորդական կոտորակի տարբերության տեսքով.

ա) 9,3=10-0,7

գ) 3,681=4-0,319

ե) 28,07=29-1,93

է) 46,893=47-0,107

բ) 2,84 =3- 0,16

դ) 15,001=16-0,999

զ) 30,609 =31-0,397

ը)100,202 =101-0,798

Առաջադրանքներ(դասարանում)

1) Համեմատե՛ք կոտորակները.

ա) 3,853 > 2,64

դ) 15,899 > 14,9

ե) 78832,91 > 78732,91

բ) 72,93 < 73,851

գ) 0,382 < 0,450

զ) 663,0001 < 663,0002

2) Ո՞ր բնական թվերն են գտնվում հետևյալ տասնորդական

կոտորակների միջև.

ա) 5,68 և 6,7 ,

գ) 7,2 և 8,2 , 6

ե) 2,833 և 4,11 , 3 և 4

բ) 2,001 և 3,5 , 3

դ) 1,5 և 3,5 , 2 և 3

զ) 7,1 և 10,2 , 8 և 9 և 10

ա)5,68 < 6 < 6,7

3) Աստղանիշի փոխարեն տեղադրե՛ք համապատասխան թվանշանը,որպեսզի ստացված անհավասարությունը ճիշտ լինի.

ա) 2,547 > 2,537 ,

գ) 10,85 < 10,95 ,

բ) 6,568 > 4,568 ,

դ) 885,621 < 885,673 ։

 2,547 > 2,537

4) Կոորդինատային առանցքի վրա երկու թվերից ո՞րն է ավելի աջ տեղադրված.

ա) 6,37-ը, < 6,375-ը,

դ) 783,5-ը, < 783,6-ը,

բ) 0,893-ը, > 0,8-ը,

ե) –31,72-ը, < 18,6-ը,

գ) 293,4-ը, < 294,3-ը,

զ) –11,25-ը, > –11,257-ը:

6,370 <  6,375

Լրացուցիչ(տանը)

5) Համեմատե՛ք կոտորակները.

ա) –6,73 > –6,81,

գ) –11,2 > –11,21,

ե) –0,38 >–1,001,

բ) –0,432 > –1,431,

դ) –3,756 < –3,706,

զ) –5,555 < –4,999։

6) Աստղանիշի փոխարեն տեղադրե՛ք > կամ < նշանը, որպեսզի

ստացված անհավասարությունը ճիշտ լինի.

ա) 7,21 > 7,2 ,

բ) 99,2 > 98,9 ,

գ) 55,3 < 56,4 ,

դ) 3,285 > 3,185 ։

7) Կոտորակները դասավորե՛ք աճման կարգով.

60,325 , 11,2 , 28,43 , 60,32 , 11,56 , 3291,83 , 5,6։

5,6 < 11,2 < 11,56 < 28,43 < 60,32 < 60,325 < 3291,83

8) Գրե՛ք հինգ այնպիսի տասնորդական կոտորակներ, որոնցից

յուրաքանչյուրը մեծ լինի 2,4-ից և փոքր լինի 2,5-ից։

2,4< 2,41< 2,42 < 2,43 < 2,44 < 2,45 < 2,5

Կրկնենք անցածը

Առաջադրանքներ(դասարանում)

1) Հետևյալ թվերից յուրաքանչյուրը մեծացրե՛ք 10 անգամ.

ա) 7,02 . 10=70,2

բ) 83,204 . 10=832,04

գ) 20 . 10=200

դ) 0,008 . 10= 00,08

2) Գրե՛ք ստորակետից հետո հինգ թվանշան ունեցող տասնորդական

կոտորակ, որը հավասար է 103,2 կոտորակին։

103,20000

3) Գնել են կոնֆետի 12 մեծ և փոքր տուփեր։ Մեծ տուփի

կոնֆետների զանգվածը 800 գ է, իսկ փոքրինը՝ 500 գ։

Կոնֆետների ընդհանուր զանգվածը 6 կգ 900 գ է։ Քանի՞ մեծ և

քանի՞ փոքր տուփ կոնֆետ են գնել։

12.500=6000 գ

6900-6000=900 գ

800-500=300

900:300=3 փոքր

12-3=9 մեծ

4) Հետևյալ թվերից յուրաքանչյուրը փոքրացրե՛ք 100 անգամ.

ա) 32,11:100 =0,3211

բ) 0,005:100=0,00005

գ) 2,32:100=0,0232

դ) 1534,1:100=15,341

Լրացուցիչ(տանը)

5) Խանութ են բերել 2 տ կաղամբ և 800 կգ վարունգ։ Առաջին օրը վաճառել են կաղամբի 40 %-ը և վարունգի 20 %-ը։ Ո՞ր բանջարեղենից են ավելի շատ վաճառել և քանի՞ անգամ շատ։

2000.40/100=800

800.20/100=160

Կաղամբը ավելի շատ է վաճառել

800:160=5 անգամ շատ

6) Գտե՛ք օրինաչափությունը և գրե՛ք բաց թողնված թիվը։

68

7) Լուծե՛ք հավասարումը.

ա)x+1/3=1

x=1-1/3

x=3/3-1/3

x=2/3

բ)2.x=3

x=3/2

գ)5.x+2=12

5x=12-2

5x=10

x=10:5

x=2Դ

դ)4/5+X=2

x=2-4/5

x=10/5-4/5

x=6/5

1) Կատարե՛ք գումարում.

ա) 3,82 + 41,705=45,525

գ) 8,903 + 152,900=161,803

ե) 5,51 + 6,36=11,87

բ) 0,921 + 4,8=5,721

դ) 0,0032 + 1119,69=1119,6932

զ) 0,002 + 0,00017=0,00217

2) Լուծե՛ք հավասարումը.

ա) z – 0,615 = 0,02

z=0,02+0,615

z=0,635

գ) 27 = z – 10,0001,

27+10,0001=z

z=37,0001

բ) z – 18,2 = 124,01,

z=124,01+18,2

z=142,21

դ) 654,1 = z – 5037,203։

654,1+5037,203=z

z=5691,303

3) Կատարե՛ք գործողությունները.

ա) (6,93 + 1,08) ⋅ 10 + (9,734 + 11,25) ⋅ 100=

(8,01).10+(20,984).100=

80,1+2098,4=2178,5

բ) (39,63 + 5,7) ⋅ 100 + (3,565 + 15,001) ⋅ 10=

(45,33).100+(18,566).10=

4533+185,66=4718,66

4) Քառակուսու կողմի երկարությունը 3,72 դմ է։ Եթե քառակուսու

կողմը մեծացվի 10 անգամ, ինչի՞ հավասար կլինի ստացված քառակուսու պարագիծը։

3,72+3,72=7,44

7,44+7,44=14,88

Լրացուցիչ(տանը)

5) Կատարե՛ք գումարում.

ա)(–1,2) + (–3,4), =-4,6

գ) (–0,37) + (–6,23)=-6,60

ե) (–1,001) + (–2,456)=-3,457

բ) (–8,75) + (–1,25)=-10,00

դ) (–4,38) + (–2,04)=-6,42

զ) (–18,203) + (–0,411)=-18,614

6) Լուծե՛ք հավասարումը.

ա) x – 0,99 = 0,01

x=0,01+0,99

x=1,00

գ) x – 8,64 = 0

x=0+8,64

x=8,64

ե) x – 0,3 = 1

x=1+0,3

x=1,3

բ) 4,52 = x – 10,48

4,52+10,48=x

x=15,00

դ) 20,3 = x – 0,45

20,3+0,45=x

x=20,75

զ) 17,4 = x – 11,2

17,4+11,2=x

x=28,6

7) Ուղղանկյան երկարությունը 36,6 սմ է, իսկ լայնությունը՝ 24,2 սմ։

Եթե նրա երկարությունը 10 անգամ մեծացվի, իսկ լայնությունը 10

անգամ փոքրացվի, որքա՞ն կլինի ստացված ուղղանկյան պարագիծը։

1)36,6×10=366

2)24,2:10=2,42

3)366+366=732

4)2,42+2,42=4,84

5)732+4,84=736,84

p=366+366+2,42+2,42=736,84

8) Որոշե՛ք, թե ինչ օրինաչափությամբ է կազմված

հետևյալ աղյուսակը:

Գումարում

1._

3.x+8=65

57:3=19

2.-

44:2=22

22+13=35

3.-

92:4=23

4.-

32+7=39

39.4=156

5.-

250-34=216

216:3=72

72-23=49

Առաջադրանքներ(դասարանում)

1) Լուծե՛ք հավասարումը.

ա) 2x = 1

x=1/2

բ) 3x = 4

x=4/3

գ) 4x = 20

x=20/4

x=5

դ) 8x =7

x=7/8

2) Մարդու քայլի երկարությունը 3/4մ է։ Որքա՞ն է այն ճանապարհի

երկարությունը, որն անցնելու համար նա պիտի անի միլիոն քայլ։

3/4 մ=75սմ

75․1000000=7500000

75000000/100000=750 կմ

3) Ուղղանկյունանիստի կողերի երկարություններն են՝ 2 սմ, 13սմ և 6 սմ։ Գտե՛ք նրա ծավալը։

v=2․13․6

v=156 սմ

4) Գծագրում, որի մասշտաբը 3 ։ 5 է, հատվածի երկարությունը 6 սմ է։ Ի՞նչ երկարություն կունենա այդ հատվածը այն գծագրում, որի մասշտաբը 7 ։ 2 է։

6։3․5=10 սմ

10:2.7=35 սմ

Լրացուցիչ(տանը)

5) Լուծե՛ք հավասարումը.

-4 1/5x+1/5=17/25-x

2x-5/6=-1 1/3x+1

-3/8+3x=-2 5/8+x/2

-10 2/7-x/7=x/2-3 3/14

6) Ինքնաթիռը երկու քաղաքների միջև եղած հեռավորությունն անցել է 3 ժ 20 ր‐ում։ Եթե ինքնաթիռի արագությունը 200 կմ/ժ‐ով ավելին լիներ, ապա նույն հեռավորությունը այն կանցներ2 ժ 30 ր‐ում։ Որքա՞ն էին ինքնաթիռի արագությունը և քաղաքների հեռավորությունը։

3 ժ 20 ր — 2 ժ 30 ր = 50ր = 50/60 = 5/6

⅚ — 200

1  —  X

X = 200:⅚ = 200×6/5 = 240կմ/ժ

240* 3 ⅓ = 800կմ

7) Մի թիվը մյուսից մեծ է 6 անգամ։ Եթե այդ թվից հանենք 534, իսկ մյուսին գումարենք 1914, ապա կստանանք հավասար թվեր։ Որո՞նք են տրված թվերը։

8) Մի բանվորը, աշխատելով մենակ, կարող է ավարտել տրված աշխատանքը 9 օրում, իսկ մյուսը՝ 12 օրում։ Միասին աշխատելով՝աշխատանքի ո՞ր մասը կկատարեն բանվորները 1 օրում։

Առաջադրանքներ(դասարանում)

1) Դիրքային գրառումով գրե՛ք տասնորդական կոտորակը.

372/10 = 37,2

813/100=8,13

13/1000 = 0,013

3/100=0,03

4567/10=456,7

932/1000=0,932

129/100=1,29

513/10000=0,0513

2) Տասնորդական կոտորակը գրե՛ք սովորական կոտորակի տեսքով.

ա) 3,87=387/100   գ) 137,56=13756/100 ե) 1,001=1001/1000    է)3,5978=35978/10000

բ) 16,99=1699/100    դ) 0,003=3/1000          զ) 37,1=371/10             ը) 74,0938=740938/10000

3) Անվանե՛ք տասնորդական կոտորակի բոլոր կարգերը.

ա) 456,23=456 ամբողջ 23 հարյուրորդական

դ) 10,656=10 ամբողջ, 656 հազարորդական          

է) 0,69344=0 ամբողջ, 69344 տասհազարերորդական

բ) 1,456=  1 ամբողջ, 456 հազարորդական

ե) 31,7452= 31 ամբողջ, 7452 տազհազարերորդական

ը) 1245,38=1245 ամբողջ, 38 հարյուերորդական

գ) 0,8921=0 ամբողջ, 8921 տասհազարերորդաան

զ) 204,3005= 204 ամբողջ, 3005 տասհազարերորդական

թ) 7632,56472=7632 ամբողջ, 56472 հայուրհազարերորդական

4) Կարդացե՛ք կոտորակը.

ա) 0,385 , գ) 894,1503 , ե) –0,00301 , է) –100,01 ,

բ) 113,07 , դ) 12,1 , զ) 10,001 , ը) 5,137 ։

Լրացուցիչ(տանը)

5) Գրելով տասնորդական կոտորակը դիրքային գրառումով՝ գտե՛ք

նրա ամբողջ մասը.

91/10=9,1 9 ամբողջ

2/100=0,02 0 ամբողջ

3214/100=32,14 3 ամբողջ

5677/10=567,7 567 ամբողջ

6) Գրելով տասնորդական կոտորակը դիրքային գրառումով՝ գտե՛ք նրա կոտորակային մասը.

83/100=0,83 83 կոտորակային մասը

2675/10=267,5 5 կոտորակային մասը

998/1000=0,998 998 կոտորակային մասը

65782/100=657,82 82 կոտորակային մասը

7) Ի՞նչ թվանշան է գրված 364,50791 կոտորակի` =

ա) հարյուրյակների կարգում,

բ) տասնորդականների կարգում, 

գ) տասհազարերորդականների կարգում,

դ) տասնյակների կարգում։

8) Թվանշաններով գրե՛ք կոտորակը.

ա) զրո ամբողջ մեկ հարյուրերորդական=0,01

բ) յոթ ամբողջ քսանհինգ հազարերորդական=7,025

գ) երեսուներկու ամբողջ տասնութ տասհազարերորդական=32,0018

դ) զրո ամբողջ երկու հարյուր երեսունյոթ հազարերորդական=0,238

ե) մինուս հարյուր ութսունյոթ ամբողջ երեք հարյուր իննսուն

Հազարերորդական=-187,390

Առաջադրանքներ(դասարանում)

1) Տրված կոտորակներից որո՞նք են տասնորդական.

1/10, 5 7/100, -23/1000, 7/10000

2) Կոտորակը ներկայացրե՛ք բնական թվերով բազմապատկված

կարգային միավորների և համակարգային տասնորդական կոտորակների գումարի տեսքով.

930/100 = (9×100 +3×10 +0x1)/100 = 9 + 3/10 + 0 = 9 + 3/10

3) Տասնորդական կոտորակից անջատե՛ք նրա ամբողջ մասը.

4) Գրե՛ք տվյալ կոտորակին հավասար տասնորդական կոտորակ.

½ = 5/10

Լրացուցիչ(տանը)

5) Արտահայտությունը գրե՛ք տասնորդական կոտորակի տեսքով.

3×10/1 + 6x 1/10 =  3×100/10 + 6×1/10 = 306/10 = 30,6

6) Առանձնացրե՛ք տասնորդական կոտորակի կոտորակային մասը.

7) Հետևյալ թվերից որո՞նք են հավասար որևէ տասնորդական կոտորակի.

8) Արտահայտե՛ք մետրերով և գրի՛ առեք տասնորդական կոտորակի տեսքով.

ա) 3 մ 20 սմ, գ) 25 մ 8 դմ 3 սմ, ե) 79 մ 4 սմ 1 մմ,

բ) 1 մ 5 դմ, դ) 18 մ 1 դմ 6 սմ 2 մմ, զ) 8 դմ 7 սմ 5 մմ։

 18 մ 1 դմ 6 սմ 2 մմ = 18 + 1/10 + 6/100 + 2/1000 = (18000+100+60+2)/1000 = 18162/1000 = 18,162m

1) Լուծե՛ք հավասարումը.

ա) 4x-1=x+4

4x-x=+4+1

3x=+5

x=5/3

բ) 5 ⋅ (x – 9) + 6 ⋅ (2 – x) = 1

5x-45+12-6x=1

5x-6x=1+45-12

-x=+34

x=-34

2) Ուղղանկյան և քառակուսու պարագծերը հավասար են։ Գտե՛ք քառակուսու կողմը, եթե ուղղանկյան չափումներն են՝ 60 սմ և 20 սմ:

60+60+20+20=160

160:4=40

3) Կազմե՛ք դիզյունկցիա հետևյալ երկու ասույթներից.

A. Զբոսաշրջիկը ճանապարհ է ընկնում ավտոմեքենայով։

B. Զբոսաշրջիկը ճանապարհ է ընկնում հեծանիվով։

Զբոսաշրջիկը ճանապարհ է ընկնում ավտոմեքենայով կամ հեծանիվով։

Զբոսաշրջիկը ճանապարհ է ընկնում ավտոմեքենայով v հեծանիվով։

Առաջին տարբերակ

1) Լուծե՛ք հավասարումը.

ա) x-12=2x-4,

x-2x=+12-4

-x=+8

x=-8

բ) 2 ⋅ (x + 3) = 6 – x:

2.x+6=6-x

2x+x=6-6

3x=0

x=0

2) Գործարանի երեք արտադրամասերում աշխատում են 900

բանվորներ։ Առաջին արտադրամասում բանվորների քանակը 3 անգամ մեծ է, քան երկրորդում, իսկ երրորդում 150-ով փոքր է,

քան առաջինում։ Քանի՞ բանվոր է աշխատում ամեն մի արտադրամասում։

a=3b

c=a-150

a+b+c=900

3b+b+a-150=900

3b+b+3b=900+150

7b=1050

b=1050:7

b=150

a=3b

a=3.150

a=450

c=a-150

c=450-150

c=300

3) Կազմե՛ք դիզյունկցիա հետևյալ երկու ասույթներից.

A. Խաղոսկրը նետելիս բացվել է 3 թիվը։

B. Խաղոսկրը նետելիս բացվել է 5 թիվը։

3v5